Vijanddenken vanuit het Westen jegens Servië blijft troef, ook al tekende Milosovic in juni
het door bemiddeling van Rusland bereikte Athisaari-vredesakkoord. Er kwam daardoor een
eind aan de NAVO-bombardementen. Nu isoleren we het land echter en geven we het geen
hulp bij de wederopbouw. De oorlog gaat dus door.
Waarom? Het Westen wil van buitenaf een machtswisseling afdwingen. Ook Kroatië pleegde
echter oorlogsmisdaden en deed aan etnische zuivering, vooral in Krajina, maar daar dwingen
we geen machtswisseling af. We beperken daar de hulp of het leveren van olie, zoals minister
van Aartsen inzake Servië in de EU voorstelde, niet tot 'progressieve' steden. Dit meten met
twee maten is als volgt te verklaren. We wilden bemiddelaars zijn in het conflict tussen de
Albanese Kosovaren en Servië, maar verloren daarbij onze onpartijdigheid door een onnodige
dan wel ontijdige dwangmatige militaire interventie. Door de NAVO-luchtoorlog werden we
anders gezegd, zelf partij in het conflict, - overigens een doodzonde bij 'peace-making' -
waardoor vijanddenken ontstond en Servië werd gedemoniseerd.
Het pleit niet voor het Westen, dat het zich ondanks het juni-akkoord hiervan niet losmaakt, maar nog steeds oorlog voert. Niet meer via bommen, maar door een isolatiebeleid. Dat beleid is echter ongewenst, ineffectief en gevaarlijk:
Ik zou er een lief ding voor over hebben, indien de fractie van mijn eigen partij het initiatief
zou nemen tot een actie om een eind te maken aan dit heilloze isolatiebeleid. Zij ondersteunde
na enige aarzeling en gelukkig niet unaniem de recente NAVO-luchtactie. Het ligt dus in de
lijn, indien zij in deze het voortouw neemt. Ik constateer echter met pijn, dat een delegatie van
de GroenLinks fractie na terugkomst uit de Balkan verklaarde "een onafhankelijk Kosovo
onvermijdelijk" te achten. Ze baseerde dat wel op de huidige feitelijke situatie, zoals dat daar
"niet de dinar maar de Duitse mark in feite de munteenheid" is, maar van zo'n verklaring gaat
nochtans een verkeerde suggestie uit. We verwijten Servië of althans president Milosovic
onbetrouwbaarheid. Wordt met zo'n verklaring het Westen niet impliciet hetzelfde imago van
onbetrouwbaarheid gegeven? Niemand misgunt op zich de Albanese Kosovaren
onafhankelijkheid, maar hoe zullen de zigeuners en Serviërs reageren en wat zullen de
effecten zijn op de Albanezen in Macedonië? Zal ook Montenegro zich dan niet willen
losmaken? Zijn we vergeten, dat het Westen blunderde door de erkenning van Kroatië zonder
garanties voor de grote Servische minderheid te bedingen met als gevolg een vreselijke
oorlog, die al spoedig oversloeg naar het eveneens te vroeg erkende Bosnië? Bovendien was
er in juni geen vrede gekomen, als Servië afscheiding van Kosovo had moeten accepteren. Het
tekenen van een akkoord na bemiddeling is uiterst belangrijk bij 'peacemaking'. Dit, en ook de
sanctionering daarvan via VN-resolutie 1244, reeds na een paar maanden indirect te helpen
ondermijnen, kan gewoon niet. Temeer omdat de verdrukte van voorheen nu min of meer als
onderdrukker opereert en er zelfs sprake is van omgekeerde etnische zuivering en je thans van
politici verwacht dat hier hun eerste zorg ligt. Dat de Duitse mark in Kosovo informeel de
munteenheid van Kosovo is, was overigens reeds jaren zo. Elk Albanees gezin heeft leden
werkzaam in Duitsland.
Elke suggestie, hoe klein ook, in de richting van een onafhankelijk Kosovo los van Servië -IKV-secretaris Faber deed dat wel heel sterk - acht ik hoe dan ook onverstandig. Het juni-akkoord en ook de VN-resolutie 1244 noemt Kosovo immers nadrukkelijk een (autonoom) deel van Servië. Daarin wijziging aanbrengen kan slechts met diens instemming. Wie dat veronachtzaamt, komt nogmaals onbetrouwbaar over en levert geen bijdrage aan de vrede. Het is veeleer het tegendeel van conflictpreventie, waar we in het Westen veel lippendienst aan bewijzen. Servië en Kosovo zijn een ondeelbaar probleem. Er is nu een autonoom Kosovo en er is onderzoek naar de oorlogsmisdaden. Hoe eerder we thans stoppen met het vijanddenken jegens en isolatie van Servië, des te beter. De democratisering van het land en de stabiliteit in de regio zal er wel bij varen.
Bovendien heeft ook het Servische volk, zeker na de recente destructie als gevolg van de
NAVO-bombardementen, er recht op door ons door de komende winter te worden geholpen.
Hans Feddema
(Dr. J.P. Feddema is antropoloog, publicist, vredes- en buitenlandspecialist vanuit GroenLinks)
Naar: Inhoudsopgave archief of Inhoudsopgave 't Kan Anders
Last Updated 17 januari 2000