Hollandse Signaal Apparaten
Hollandse Signaal Apparaten (verder HSA) is veruit de belangrijkste Nederlandse producent van wapensystemen. Het is dochter van het Franse Thomson CSF, een van de grootste defensiebedrijven ter wereld. HSA is voor 99% afhankelijk van militaire productie, waarbij het zwaartepunt op maritieme systemen ligt. De omzet is gemiddeld f 700 miljoen per jaar en er werken 3100 mensen. Ter vergelijking de gehele Nederlandse militaire productie bedraagt 3 miljard gulden en biedt werkgelegenheid aan 12.000 personen. HSA heeft vestigingen in Hengelo (hoofdkantoor), Huizen, Eindhoven, Den Haag, Delft, Zoetermeer, Parijs, Kiel en Hamburg.
Het bedrijf levert aan minimaal vijftig landen, waarbij India, Indonesië, Israël, Maleisië,
Thailand, Venezuela, Zuid-Korea en de overige NAVO-bondgenoten tot de belangrijkste
behoren. Het levert een belangrijke bijdrage aan de bewapeningsprogramma's in
spanningsgebieden en verkoopt aan landen waar de mensenrechten worden geschonden.
Bovendien heeft het onlangs militaire onderdelen van Delft Instruments overgenomen in
Nederland en Italië. Delft Instruments is een bedrijf dat eveneens exporteert naar tal van
landen, zoals bijvoorbeeld Colombia en Tunesië. Op dit moment heeft HSA een centrale
positie op de Europese markt voor de integratie van radar en commandosystemen. Het ligt
voor de hand dat HSA een belangrijke rol gaat spelen in de Europese versie van het
programma tegen ballistische raketten (TMD). Hoewel HSA hoofdaannemer is zijn meerdere
bedrijven betrokken, waaronder de Canadese vestiging van Stork. TMD is een uitgeklede
voortzetting van het welbekende Star Wars-programma van de jaren tachtig en een van de
belangrijkste ontwikkelingen betreffende verder militarisering van onze wereld. Het zet
bijvoorbeeld het ABM-verdrag (verdrag tegen verspreiding ballistische raketten) onder druk
en veroorzaakt grotere weerzin bij niet-NAVO kernwapenstaten verdere reducties uit te
voeren in de kern- en conventionele wapenarsenalen.
Stork
Een minder bekende wapenproducent, maar wel een die steeds belangrijker wordt is Stork, vooral door de overname van de militaire tak van Fokker. Van Stork is niet bekend welk deel van de omzet wordt bepaald door militaire productie. Het gaat maar om een klein deel van de totale netto-omzet van Stork (1998: 4.964 miljoen) en de omvang van de in de militaire sector werkzame personeelsleden (totaal 1/12/1998 in NL 13.423) is ook gering. Niettemin behoort het bedrijf tot de grote vijf defensiegerelateerde bedrijven in Nederland, alleen al door de producten die bij Fokker Aviation van de band rollen. Bij Fokker Aviation waren in 1998 2.400 mensen werkzaam en het bedrijf had een omzet van 500 miljoen dollar (ruimte-, luchtvaart en defensie).
Stork heeft ook een aantal bedrijven in het buitenland, waaronder het Belgische SABCA, werkzaam op het gebied van de F-16, maar het bedrijf moderniseerde de afgelopen jaren ook Indonesische NF-5's voor een bedrag van 40 miljoen dollar.
Stork is georganiseerd in een vijftal productgroepen. Voor wapenproductie zijn vooral
Aerospace en Technical Services van belang. Binnen deze twee groepen vinden we een aantal
onderdelen van voorheen Fokker (Fokker defence-marketing, Fokker Services, Fokker Special
Products en Fokker Elmo). Deze Fokker-onderdelen zijn in 1996 voor 177 miljoen dollar
overgenomen. Verder zijn op militair gebied actief RMO en Stork Bronswerk. De producten
lopen uiteen van onderdelen van raketten tot handleidingen voor het gebruik van wapens.
Het bedrijf is betrokken bij een aantal grootschalige militaire programma's zoals de bouw van nieuwe fregatten, onderdelen voor helikopters (NH-90 en Apache), raketten (Stinger en Patriot), spionage satellieten, de modernisering van de F-16 en de ontwikkeling van nieuwe gevechtsvliegtuigen. Welke landen wapensystemen van Stork hebben gekocht is slechts gedeeltelijk bekend. Tot de klanten behoren Indonesië, Maleisië, Pakistan, Thailand, België, Canada, Frankrijk, Griekenland en Spanje. Het is verder onduidelijk hoe de relaties zijn met het grote aantal landen dat nog steeds over militaire Fokkervliegtuigen beschikt.
Urenco
Urenco is niet alleen betrokken bij (kern)energie. Het produceert ook wapenonderdelen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van in de productie van energiesystemen opgedane kennis. Het produceert vooral onderdelen voor (civiele) vliegtuigen en levert bijvoorbeeld een bijdrage aan de 700 vliegtuigmotoren familie van BMW/Rolls Royce en zal technologie voor de Joint Strike Fighter, de vermoedelijke opvolger van de F-16, gaan produceren. Het belangrijkste is de productie van glaswol-onderdelen voor de Tigre gevechtshelicopter, het Frans/Duitse zusje van de Apache.
Campagne tegen Wapenhandel
Pesthuislaan 39, 1054 RH Amsterdam
tel/fax 00 31 (0)20 6164684
e-mail: amokmar@antenna.nl
http://www.antenna.nl/amokmar
Zie ook: http://www.antenna.nl/enaat
Naar: Inhoudsopgave archief of Inhoudsopgave 't Kan Anders
Last Updated 21 maart 2000