Susan en Martin vrij!

't Kan Anders
2001 nr. 5

hoofdmenu

inhoudsopgave

archief

over 'tKA

uw reactie

Sinds afgelopen 25 mei zijn ploegschaaractivisten Susan van de Hijden en Martin Newell vrij. Op die vijfde en laatste dag van hun proces in de rechtszaal van Chelmsford, Engeland, kwam een einde aan hun voorlopige gevangenisschap van ruim een half jaar. Weliswaar werden ze veroordeeld tot twaalf maanden cel, maar gezien het langdurige voorarrest liet de rechter hen gaan.

Susan (32), in Amsterdam werkzaam voor geïllegaliseerden, en Martin (33), RK-priester in Londen, belandden vorig jaar op 3 november in de cel, nadat zij op luchtmachtbasis Wittering (Cambridgeshire) een vrachtwagen voor het vervoer van Trident-kernkoppen hadden gedemobiliseerd. Hun zogenoemde ploegschaaractie maakt deel uit van een vasthoudende internationale burgercampagne ter ontmanteling van de Britse kernmacht. Krachtens de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof, op 8 juli 1996, zijn alle kernwapens illegaal.

Onthutsende feiten

Tijdens de zittingen in Chelmsford kwamen navrante en onthutsende feiten aan het licht over de bewaking op Wittering, die kan worden gekarakteriseerd als routineus, nonchalant en onverantwoordelijk. Dit, terwijl er op deze basis regelmatig Trident-kernkoppen aanwezig zijn, elk met een explosieve kracht van vele malen de bom op Hiroshima.

Toen Susan en Martin zich na hun actie bij de wacht meldden, werd de deur na lang kloppen geopend door een slaapdronken militair, met zijn schoenen in de hand. Tevergeefs wees hij het tweetal naar de uitgang van de basis en met tegenzin hoorde hij hun actieverslag aan. Schoorvoetend liep hij met hen mee naar de onklaar gemaakte vrachtwagen. Tijdens één van de zittingen bleek bovendien dat er slechts een paar uur voor de actie een drinkgelag was geweest in het garagegebouw van het nucleaire convooi, waar de vrachtwagen deel van uitmaakte. Zulke drinkpartijtjes waren daar schering en inslag. Na het vrolijke samenzijn op de avond van de actie was het gebouw niet afgesloten: Martin en Susan kwamen binnen door een niet op slot zijnde deur. In de rechtszaal ontstond onenigheid onder het gedaagde beveiligingspersoneel of er nu wel of niet een alarm was afgegaan en zo ja, wanneer.

'Hibakusha'

Een politieman die op Wittering had gewerkt en er in de buurt woont, verklaarde er in de verste verten nooit aan gedacht te hebben dat er zo dicht bij huis een nucleair ongeluk zou kunnen gebeuren. De grote argeloosheid van deze man zorgde voor hilariteit, ook bij de jury. Maar het lachen verging hen, toen ze een boek onder ogen kregen over de 'hibakusha', in leven gebleven slachtoffers van de bommen op Hiroshima en Nagasaki. Dit boek was samen met het handboek van de anti-Trident-campagne door Susan en Martin bij de onklaar gemaakte vrachtwagen achtergelaten. Op de vijfde dag, die van het vonnis, sprak een meerderheid van de jury het 'schuldig' uit. De rechter waarschuwde Susan en Martin dat eventuele recidive bestraft zal worden met meer dan twaalf maanden.

Bisschop boos

Na het proces wilde Martin zijn werk onder daklozen en geesteszieken weer opvatten, maar de bisschop verbood hem dat voor tenminste een maand. Uit ongenoegen over Martins daad op Wittering, wil de bisschop zelfs zijn werk voor een jaar opschorten. Susan verblijft na het proces in een centrum van bevriende boeddhisten, ten noorden van Londen. Pas op 4 augustus mag zij Groot-Brittannië verlaten. Regelmatig reist ze er rond en vertelt geïnteresseerden in diverse plaatsen over de actie op Wittering en de anti-Trident-campagne. Op 27 juli neemt zij bij de Trident-duikbotenbasis in het Schotse Faslane deel aan het actiekamp, dat tot 11 augustus duurt. Vervolgens wil ze ploegschaarcollega's bezoeken in achtereenvolgens Zweden en Duitsland, waarna ze eind augustus weer in Nederland terug denkt te zijn om haar werk op te pakken. Daartoe behoort de voorbereiding van een 'Hope and Resistance'-bijeenkomst van Europese ploegschaaractivisten, mei volgend jaar in Nederland.

Gerard van Alkemade